Do czego prowadzi siedzący tryb życia u dzieci i młodzieży
Organizm człowieka nie jest przystosowany do ciągłego siedzenia. Potrzebujemy aktywności fizycznej, choćby dla zachowania prawidłowej przemiany materii. Tymczasem wielu Polaków większość czasu spędza w pozycji siedzącej. Dotyczy to zresztą wszystkich mieszkańców kontynentu – przeciętny Europejczyk spędza codziennie około 6 godzin siedząc. Co więcej, problem ten jest charakterystyczny w zasadzie dla każdej grupy wiekowej – aż ¾ dorosłych twierdzi, że nie dba o zdrowie, jeśli nic im nie dolega. Nawyki dorosłych, łącznie z brakiem ruchu, przejmują zaś dzieci i młodzież. W ich przypadku kwestia ta jest jednak szczególnie istotna. To okres dynamicznego rozwoju fizycznego, a niestety – z otyłości się nie wyrasta.
Otyłość i nadwaga są zaś jednym z wielu niepożądanych skutków siedzącego trybu życia. Inne konsekwencje to także wady postawy i schorzenia kręgosłupa, różnego rodzaju zwyrodnienia i bóle. Problem pogłębia brak aktywności ruchowej i zła dieta. Jak się okazuje dla 58% uczniów lekcja wychowania fizycznego jest jedyną formą aktywności fizycznej, a dodatkowym kłopotem jest unikanie zajęć, choćby poprzez próby zwolnienia się z nich. Konsekwencje mogą być jednak dużo bardziej poważne. Jak wykazały badania, siedzący tryb życia może sprzyjać rozwojowi niektórych nowotworów, chorób układu krążenia, cukrzycy typu II, wad wzroku, nadciśnieniu. Z otyłością związane są także zaburzenie procesów przemiany materii, a co za tym idzie ryzyko utraty gęstości kości w wyniku złego przyswajania wapnia i innych mikroelementów oraz przeciążenia stawów i mięśni. Te problemy wcale nie dotyczą wyłącznie dorosłych. Muszą się z nimi liczyć także 17-19-latkowie, u których już można zaobserwować czynniki świadczące o podwyższonym ryzyku zawału serca. Przykładowo – siedem procent nastolatków ma problemy z nadciśnieniem. Siedzący tryb życia i brak aktywności fizycznej mogą się również wiązać z zaburzeniami natury psychicznej. Chodzi tu np. o stany lękowe, agresję, niedostosowanie społeczne czy izolację w grupie, ale w skrajnych wypadkach także depresję i problemy z samooceną czy motywacją.
Od siedzącego trybu życia nie sposób jednak uciec. Uczniowie spędzają większość czasu w szkole właśnie w pozycji siedzącej. Z każdym rokiem przebywają zaś one tam coraz dłużej. Jak pokazują badania, dzieci spędzają w pozycji siedzącej około 3-4 godzin codziennie. Młodzież już 6-7 godzin. Podobnie wygląda to też w domach. 76% dzieci i młodzieży spędza gros swego czas siedząc, poświęcając się zarówno nauce, jak i rozrywce (np. oglądaniu telewizji czy korzystaniu z komputera). Co w takim razie robić?
Nie ma lepszego środka na złagodzenie negatywnych skutków siedzącego trybu życia niż aktywność fizyczna. Należy zachęcać dzieci i młodzież do poświęcania większej liczby godziny na ćwiczenia i ruch. Aktywność fizyczna nie tylko przeciwdziała wszystkim wcześniej wymienionym problem, ale i uczy dyscypliny, kształtuje silną wolę i konsekwencję w dążeniu do celu. Zwiększa też odporność na zmęczenie, rozładowuje stres i ma wiele innych pozytywnych efektów.
Warto też przestrzegać wszelkich zasad prawidłowego siedzenia, choćby robić sobie kilkuminutowe przerwy. Dobrze też zadbać o odpowiednie wyposażenie pokoju dziecka - biurka, półek i innych mebli, a w szczególności krzesła. Powinny one być komfortowe, wygodne i zgodne z wszelkimi zasadami ergonomii. Na rynku mamy wiele dobrych modeli, spełniających odpowiednie warunki. Krzesło Smart R ma na przykład wyraźnie wyprofilowane oparcia, regulowane podłokietniki oraz regulację siedziska i oparcia. Ważne też, że dysponuje stabilną podstawą jezdną. Z kolei krzesło Taktik Mesh posiada szereg regulacji (ergonomiczny mechanizm ruchowy Ergon 2L) i komfortowe, oddychające siatkowe oparcie (ma to znaczenie zwłaszcza latem). Rzecz jasna na rynku dostępne są także krzesła z bajkowymi motywami (jak krzesło Ministyle GTP Pony) i z ulubionymi bohaterami z kreskówek. Modeli dostępnych na rynku jest naprawdę wiele, więc nie powinno być problemu z dopasowaniem fotelu czy krzesła zarówno pod każdy gust, jak i na każdą kieszeń. Należy jednak pamiętać o tym, by wybierać model wykonany z jak najwyższej jakości materiałów, dostosowany do wzrostu dziecka czy nastolatka. Ważne też, aby umożliwiał on jak największą regulację poszczególnych elementów oraz miał dobrze wyprofilowane siedzisko i oparcie.